Historia

His­to­ria

Odrestau­rowany dziś budynek Przędzalni pow­stał w 1875 r., jako fab­ryka sukna Karla Graub­n­era. Był to jeden z wielu zespołów fab­rycznych miast Biel­ska i Białej, które tworzyły trze­cie co do wielkości ośrodki włóki­en­nicze w XIX1 poł. XX w. w Europie (po Brnie i Igławie).

Miejskie włóki­en­nictwo rozk­witło wraz z rok­iem 1806, kiedy to sprowad­zono tu pier­wsze maszyny włóki­en­nicze na napęd wodny, a w 1826 r. na napęd parowy. Dogodna lokaliza­cja miast u pod­nóży Beskidów, z nat­u­ral­nymi ciekami wod­nymi i główną rzeką Białą spraw­iła, że fab­ryki nie miały prob­lemu z dostępem do wody, tak niezbęd­nej do produkcji.

Dodatkowo budowa linii kole­jowej Kraków – Wiedeń z nitką bieg­nącą do Dziedzic, a po lat­ach w 1855 r. bezpośred­nio do Biel­ska spraw­iła, że otworzyły się nowe rynki zbytu i pro­dukowane towary mogły znaleźć naby­w­ców w różnych częś­ci­ach Europy i kra­jów wschod­nich, gdzie cią­gle obser­wowano wzmożone zapotrze­bowanie na dobrej jakości tkaniny.

Architek­tura Przędzalni

Architek­tura Przędzalni jest klasy­cznym przykła­dem XIX w. budown­ictwa fab­rycznego z zas­tosowaniem sklepień z płyt­kich seg­men­towych łuków wypełnionych cegłą, wychodzą­cych od żeli­wnych belek, wspar­tych z kolei na rzę­dach moc­nych żeli­wnych filarów, łąc­zonych żelaznymi prę­tami. Taka kon­strukcja zapew­ni­ała wytrzy­małość , a co za tym idzie i bez­pieczeństwo funkcjonowa­nia fab­ryki. Dodatkowym atutem tych rozwiązań była prze­stron­ność oraz możli­wość mon­towa­nia dużej ilości wielok­wa­terowych okien, zapew­ni­a­ją­cych odpowied­nie doświ­etle­nie. Tu zas­tosowano głównie okna pros­tokątne z łukami nadok­i­en­nymi ze zwornikami. Elewacje budynku zdo­biły ceglane gzymsy.

Na fali roz­woju prze­mysłu w 1875 r. Karl Graub­ner otwiera w Biel­sku fab­rykę sukna, zlokali­zowaną w dziel­nicy ” Żywieckie Przed­mieś­cie” , wkom­ponowaną z zabu­dowę miejską , o bryle budynku dwu– kondy­gna­cyjnego w ksz­tał­cie pod­kowy, z niewielkim podwórkiem.

W 1919 roku fab­rykę prze­jął Jan Macha, który nad­bu­dował obiekt o trze­cie piętro z nową halą fab­ryczną. Takie rozwiązanie spraw­iło, że ‚mogła ona stać się fab­ryką kom­pletną, gdzie wykony­wało się w jed­nym zakładzie cały pro­ces pro­dukcji tkanin, od obróbki surowca po gotowy pro­dukt. Zna­j­dowała się tu m.in. far­biar­nia, odd­ział przędzal­niczy i uszlachetniania.

Lata świet­ności Przędzalni przytłu­mił w lat­ach 30-​tych panu­jący na świecie Wielki kryzys, który odbił się również na lokalnym rynku i upadku słab­szych przed­siębiorstw. Pod­czas II wojny świa­towej nie wstrzy­mano pro­dukcji. Po 1945 r. upańst­wowiona fab­ryka kon­tyn­uowały swoją dzi­ałal­ność. W 1989 r. obiekt kupiła firma włoska, a od 1998 r. właś­ci­cielami fab­ryki jest firma Tra­bot Sp. z o.o. z Bielska-​Białej.

Profil Facebook